Od domeny do strony WWW

Czym jest domena?
Każdy komputer podłączony do Internetu ma własny, unikalny adres. To podstawa działania każdej sieci komputerowej, w przeciwnym razie nie byłoby możliwe zidentyfikowanie poszczególnych maszyn oraz przesyłanie między nimi informacji. Adres internetowy występuje w dwóch postaciach: numerycznej oraz symbolicznej, czyli literowej. Ta pierwsza jest używana przez komputery, które jak wiadomo ?nie rozumieją? niczego innego poza cyferkami. Adres numeryczny, zwany inaczej adresem IP (od Internet Protocol – jeden z dwóch podstawowych protokołów określających sposób wymiany danych w Internecie), składa się z czterech 8-bitowych liczb (czyli takich, których wartość dziesiętna zawiera się w przedziale pomiędzy 0 a 255) i wygląda np. tak: 217.97.150.194

O tym, jakie konkretnie liczby pojawiają się na poszczególnych miejscach, decydują dość skomplikowane reguły. Mają one charakter czysto techniczny i dlatego nie będziemy się tu zajmowali tym zagadnieniem. Istotne jest to, że zapamiętanie adresów IP byłoby dla ludzi raczej trudne, poza tym takie adresy nic nie mówią. W związku z tym jeszcze podczas powstawania Internetu postanowiono, że każdy adres będzie miał swój odpowiednik symboliczny, czyli literowy. Adresy w tej postaci są po pierwsze łatwe do zapamiętania, a po drugie mogą stanowić np. nazwę firmy, nazwę usługi, slogan reklamowy itd. Dzięki temu zamiast posługiwać się szeregami nic nie znaczących cyfr, operujemy adresami typu www.yahoo.com, www.whitehouse.gov, www.interia.pl itd. Wszystko proste, wszystko jasne.

Oczywiście, nie ma żadnych reguł, które określałyby sposób zamiany adresów symbolicznych na numeryczne i odwrotnie. A zamiana taka jest konieczna za każdym razem gdy wpisujemy w przeglądarce adres ulubionego serwisu internetowego… Procesem tym zawiadują specjalne serwery, tzw. serwery DNS (serwery nazw domenowych), w sposób całkowicie zautomatyzowany.

Czym więc jest domena? Domena to najbardziej znacząca część adresu internetowego wyrażonego w postaci literowej. Przykładowo, w adresie www.firma.com.pl domeną jest firma.com.pl (litery ?www? oznaczają usługę i tym samym rodzaj protokołu niezbędnego do nawiązania połączenia; zamiast ?www? w tym miejscu adresu może, choć nie musi, pojawić się np. ?ftp?, ?telnet? itd.).

.PL, .COM, .ORG, .GOV…
W przeciwieństwie do adresu IP adres domenowy czyta się od końca, czyli od prawej strony. I tak, ostatni, dwuliterowy człon adresu domenowego oznacza państwo (pl – Polska, de – Niemcy, fi – Finlandia, se – Szwecja itd.) podobnie, choć nie identycznie, jak w przypadku oznaczeń na rejestracjach samochodowych. Wyjątek stanowią Stany Zjednoczone, w których człon ten pomija się – to taki przywilej dla kraju, w którym Internet został stworzony (niekiedy można spotkać adresy z końcówką ?us?, która jest oficjalnie zastrzeżona dla USA, jednak rzadko kto jej używa).

Na przedostatnim miejscu (w USA na ostatnim) adresu domenowego umieszcza się zazwyczaj oznaczenie tzw. domeny funkcjonalnej. W USA tę część adresu określa się najczęściej mianem domeny najwyższego poziomu (TLD ), co jest o tyle zgodne z prawdą, że – jak już było powiedziane – w kraju tym nie stosuje się dwuliterowej domeny państwowej. Wyróżnia się siedem głównych domen funkcjonalnych (w nawiasach podano wyrazy angielskie, od których pochodzą oznaczenia):

• com (commercial) – dla podmiotów gospodarczych, dowolnych firm, których działalność ma charakter komercyjny;
• edu (educational) – dla placówek edukacyjnych, przeważnie szkół i wyższych uczelni;
• gov (governmental) – dla instytucji rządowych, np. Biały Dom, Kancelaria Prezydenta;
• net (network) – dla organizacji i firm zajmujących się administrowaniem i utrzymywaniem sieci komputerowych, np. dostawcy usług internetowych;
• mil (military) – dla organizacji wojskowych, np. NASA, USAF;
• org (organization) – dla organizacji pozarządowych, niekomercyjnych, np. Greenpeace;
• int (international) – domena zarezerwowana wyłącznie dla organizacji działających na mocy układów międzynarodowych (np. NATO) oraz dla międzynarodowych baz danych; oznaczenie to jest rzadko spotykane.

W niektórych krajach, np. w Polsce, spotyka się także domeny regionalne, które zwykle zastępują domeny branżowe: firma.krakow.pl, firma.waw.pl (Warszawa), firma.wroc.pl (Wrocław) itd.
Nazwa domeny może zawierać jedynie znaki alfabetu łacińskiego, cyfry, znak minus oraz podkreślenie (?_?). Nie jest możliwe stosowanie polskich znaków i spacji. Maksymalna ilość znaków to 63.

Pełną treść artykułu znajdziesz w Magazynie INTERNET nr 1/2002

Autorzy: Bartosz Danowski, Krzysztof Dziewoński